Z gliny stworzone. Kamionka ze zbiorów Muzeum Ceramiki w Bolesławcu.

Z gliny stworzone. Kamionka ze zbiorów Muzeum Ceramiki w Bolesławcu. 

Na wystawie zaprezentowane zostaną wyroby użytkowe z kamionki powstałe w wytwórniach bolesławieckich od XVI po początek XXI wieku. Kilkaset różnorodnych naczyń wytworzonych w minionych kilku wiekach daje możliwość poznania, w jaki sposób ewoluowały technologie, formy i dekoracje znanej dziś w całym świecie ceramiki z Bolesławca. 

Naczynia wytwarzane z różnych odcieni gliny od najcenniejszej – czerwonej, poprzez szarą do jasnej i niemal białej dla zwiększenia walorów użytkowych i estetycznych pokrywane były polewami. Najstarsze z nich otrzymywały polewy kobaltowe, z czasem popularne stały się polewy w różnych odcieniach brązu, a kiedy w początkach XX wieku większość naczyń powstawała z jasnej glinki koalinowej powierzchnię zaczęto ozdabiać za pomocą stempli dekoracją w odcieniach kobaltu.

wstęp wolny

Bolesławiec to ośrodek produkcji ceramiki o wielowiekowych tradycjach, a wystawa przedstawia jego wielowiekowe tradycje. Najstarsze znane naczynia powstały w tym mieście już w XV, XVI i XVII w. Odkryto je podczas wykopalisk archeologicznych, przeprowadzonych w 2007 r. Wśród znalezisk są naczynia pokryte szkliwem ziemnym o barwie brązowej lub szkliwem kobaltowym. Początkowo charakterystycznymi dla Bolesławca formami były butle i dzbany, których brzuśce od końca XVII w. dekorowano żeberkowaniem. Z czasem wyroby brązowe zyskały plastyczny ornament w formie białych nakładek o rozmaitych kształtach. Ta forma dekoracji dominowała na bolesławieckich naczyniach niemal do końca XIX w. Typowa dla Bolesławca dzisiaj dekoracja stempelkowa pojawiła się dopiero ok. 1882 r. Wzory najczęściej otrzymywały formę kółek, kropek, rybiej łuski, pawich oczek, a dominującymi barwami były: kobaltowy błękit, chromowa zieleń, brąz i ugier.

Eleganckie wyroby ceramiczne powstawały w bolesławieckiej Zawodowej Szkole Ceramicznej. Elementy serwisów, wazony i ceramika figuralna zaskakują bogactwem form i rozmaitością dekoracji. Naczynia w stylu secesji i art déco pokrywane były wielobarwnymi szkliwami zaciekowymi, lustrowymi, krystalicznymi, złoceniami bądź intarsjami. Tego typu wyroby wytwarzane były pod wpływem Szkoły Ceramicznej w najsłynniejszych bolesławieckich zakładach: K. Randhahna, A. Seifferta, H. Reinholda, R. Burdacka, J. Paula i K. Wernera.

Po II wojnie światowej większość wytwórni została upaństwowiona. Pierwszy zakład rozpoczął działalność już w 1946 r. Z kolei w 1950 r. w dawnej fabryce Paul und Sohn rozpoczęła działalność Spółdzielnia CPLiA „Ceramika Artystyczna” (obecnie „Ceramika Artystyczna” Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego). Wysoki poziom artystyczny wyrobów w okresie powojennym to zasługa czołowych projektantów: Tadeusza Szafrana, Izabeli Zdrzałki, Amandy Różańskiej, Alicji Szurmińskiej-Krępowej, a zwłaszcza Bronisława Wolanina i Janiny Bany-Kozłowskiej.

Dzisiaj ceramika bolesławiecka jest rozpoznawalna na całym świecie. Niezwykle popularne naczynia są eksportowane do kilkudziesięciu krajów na niemal wszystkich kontynentach, przy czym do najważniejszych rynków należą Stany Zjednoczone, Japonia i Korea Południowa. Wśród ponad 30 producentów ceramiki bolesławieckiej znajdziemy przedsiębiorstwa różnej wielkości, od kilkuosobowych firm rodzinnych po zakłady zatrudniające kilkuset pracowników.

Wstęp wolny

Wystawa realizowana w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska - Polska, pn. „Centra dawnych rzemiosł na szlaku Via Fabrilis - uruchomienie Centrum Dawnego Szklarstwa w Kłodzku” oraz z Programu Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Centra dawnych rzemiosł na szlaku Via Fabrilis

Nr osi priorytetowej: 11.2 Rozwój potencjału przyrodniczego i kulturowego na rzecz wspierania zatrudnienia

Całkowita wartość projektu: 3 402 287,89 EUR

Kwota dofinansowania: 2 410 606,73 EUR

Partner Wiodący: Gmina Miejska Bolesławiec

Partnerzy Projektu: Gmina Miejska Kłodzko, Město Jaroměř

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska - Polska, nr projektu CZ.11.2.45/0.0/0.0/18_029/0001837

Centra dawnych rzemiosł na szlaku Via Fabrilis
– uruchomienie Centrum Dawnego Szklarstwa w Kłodzku

Przyznane środki finansowe z Programu Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego:

514 685,61 PLN

Ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
pochodzących z Funduszu Promocji Kultur