Marianna Orańska a Ziemia Kłodzka
Kłodzko 2010, s.116, cena 18 zł
Rok 2010, ogłoszony Rokiem Marianny Orańskiej, stał się okazją do podjęcia przez różnego rodzaju dolnośląskie instytucje szeregu działań promujących osobę królewny. Bardzo aktywnie włączyło się w te przedsięwzięcia kłodzkie muzeum,organizując sympozjum naukowe Marianna Orańska a ziemia kłodzka, przygotowując wystawę planszową, która prezentowała dokonania Marianny Orańskiej na ziemi kłodzkiej, jak również publikując materiały z sympozjum.
Wydana późną jesienią ubiegłego roku praca zawiera wszystkie wygłoszone podczas czerwcowego sympozjum referaty, a ich różnorodność, choć skromna ilościowo, uświadamia duże bogactwo wątków tematycznych związanych z osobą niderlandzkiej królewny.Publikację otwiera artykuł Krzysztofa Mazurskiego na temat osoby i dokonań Marianny Orańskiej, dalej Wojciech Ciężkowski pisze o związkach niderlandzkiej królewny z Lądkiem Zdrój, a Jerzy Organiściak podsumowuje działalność gospodarczą i charytatywną Marianny w rejonie Złotego Stoku. Kolejny artykuł, pióra Krystyny Oniszczuk-Awiżeń, prezentuje genezę huty w Stroniu Śląskim, której budowę finansowo wsparła Marianna Orańska, natomiast o wynikach kwerendy przeprowadzonej w archiwach krajowych i zagranicznych, które umożliwiają pełniejsze poznanie różnych aspektów działalności gospodarczej Marianny na terenie ziemi kamienieckiej i kłodzkiej, jak również uzupełniają wiele ważnych wątków jej życiorysu, napisał Bartosz Grygorcewicz. Kolejny artykuł, autorstwa Adriany Mikołajczyk, dotyczy historii przechowywanych w Muzeum w Nysie portretów Marianny, a takżenależących do królewny wedut Hagi, zaś następny informuje okoncepcji zagospodarowania turystycznego Transgranicznego Szlaku Królewny Marianny Orańskiej, który ma upamiętnić jej życie i dokonania i stać się jedną z ciekawszych ofert turystycznych. Jego autorką jest Małgorzata Krajnik. Ostatni artykuł, wopracowaniu Janiny Piegzy reprezentującej Oddział PTTK w Międzygórzu, dotyczy powstania i organizacji cyklicznego Międzygórskiego Rajdu Marianny Orańskiej.
Mamy nadzieję, że publikacja, obok już istniejących, aczkolwiek dość rozproszonych materiałów, w istotny sposób uzupełni wątki dotyczące tak niezwykłej postaci jaką niewątpliwie była Marianna Orańska, córka Wilhelma I Orańskiego, króla Niderlandów, która część swego życia spędziła na terenie Dolnego Śląska, przyczyniając się znacznie do jego rozwoju.
Kłodzko 2010, s.116, cena 18 zł.
* * *
Kłodzko na dawnej karcie pocztowej Kłodzko 2010, s.72, cena 35 zł
Zapraszamy na spacer po Kłodzku sprzed stu lat
Kłodzko na dawnej karcie pocztowej –wydana w grudniu 2010 r. powstała w efekcie opracowania części kolekcji muzealnej filokartystycznej. W zbiorach muzeum znajduje się dziś blisko 1660 dawnych kart pocztowych. Wiodący profil stanowią pocztówki krajobrazowe z widokami miejscowości ziemi kłodzkiej. Jest ich około 1440, w tej liczbie ponad 260 z przedstawieniami Kłodzka. Są one szczególnie cenne, gdyż dokumentują okres najbogatszy w przemiany architektoniczno-urbanistyczne miasta. W albumie zaprezentowane zostały wybrane 82 karty pocztowe, na których uchwycone zostały zarówno nieistniejące już obiekty, jak też ukazujące rozwój Kłodzka od końca XIX w. do połowy XX w. Album umożliwia odbycie spaceru po dawnych Kłodzku sprzed stu lat, a zamieszczony obok widokówek komentarz przynosi sporo informacji z zakresu historii poszczególnych ulic i obiektów architektonicznych.
Wydawnictwo przygotowane zostało w wersji dwujęzycznej, polsko-niemieckiej. Zamyka je wykaz dawnych i obecnych ulic Kłodzka.Kłodzko na dawnej karcie pocztowej ze zbiorów Muzeum Ziemi Kłodzkiej /Glatz in alten Postkarten aus den Beständen de Museums des Glatzer Landes. Muzeum Ziemi Kłodzkiej, Kłodzko 2010. Wybór materiałów i tekst: Krystyna Oniszczuk-Awiżeń. Tłumaczenie: Małgorzata Ziemacka. Fotografie: Tomasz Gmerek. Opracowanie graficzne, łamanie i druk: Webbart – Robert Bartlewski.
* * *
Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej
Periodyk popularno-naukowego Muzeum, który zgodnie z ustalonym przed laty programem, zawiera materiały zajmujące się szeroko pojętą problematyką regionu kłodzkiego: jego dziejami, rozwojem kulturalnym, zagadnieniami społeczno-gospodarczymi, jak również prezentuje zbiory i dokonania kłodzkiego muzeum.
nr 3 z 1990, s.170, cena: 10 zł
nr 4 z 1992, s.161, cena: 10 zł
nr 5 z 1994, s.224, cena: 10 zł
nr 6 z 1998, s.192, cena: 10 zł
nr 7 z 2001, s.212, cena: 15 zł nr 8-9 z 2008, s. 298, cena:25 zł nr 10 z 2009, s.400, cena: 30 zł
Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej NR 10
Na bardzo bogatą treść (ponad 400 stron), składa się blok niepublikowanych dotychczas artykułów, które w kłodzkim muzeum, w sierpniu 2007 r., w formie wystąpień, zaprezentowane zostały podczas konferencji poświęconej twierdzy kłodzkiej. Tu m.in. tłumaczenie kilku źródeł, pochodzących ze zbioru Biblioteki Państwowej w Berlinie, istotnych dla badaczy dziejów kłodzkich fortyfikacji, materiał o oblężeniu twierdzy kłodzkiej w 1807 r.
i o komendantach srebrnogórskiej twierdzy z okresu napoleońskiego.W dziale „Artykuły. Materiały” znajdziemy materiał poświęcony budownictwu organowemu w Kłodzku, począwszy od średniowiecza aż po czasy współczesne, a także dziejom organów w kościołach Bystrzycy Kłodzkiej. Na kolejnych stronach można zapoznać się z drugą częścią artykułu dotyczącego początków fotografii na ziemi kłodzkiej, jak również z materiałem o sympatiach politycznych mieszkańców powiatu noworudzkiego i związanych z tym wynikach wyborów do Reichstagu i Sejmu Pruskiego w okresie międzywojennym.
W ramach prezentacji zbiorów kłodzkiego muzeum obszernie omówiono pozyskane przez muzeum katalogi hut szkła z terenu Kłodzczyzny, dokonano przeglądu pierwszych, powojennych publikacji na temat ziemi kłodzkiej, znajdujących się w zbiorach muzeum, jak również, wydanych w latach 2005-2008 i pozyskanych do zbiorów, publikacji regionalnych. Dalej znajdziemy adnotowaną bibliografię artykułów na temat ziemi kłodzkiej, drukowanych w ciągu minionych 60. lat na łamach Śląskiego Kwartalnika Historycznego „Sobótka”. W tomie zamieszczono również sprawozdanie z dokonań muzeum w ciągu ostatnich lat (2005-2008) i kalendarium wybranych wydarzeń społeczno-kulturalnych na terenie Kłodzczyzny. Tradycyjnie kończy „Zeszyty” dział „Nekrologi” prezentujący sylwetki zasłużonych dla Kłodzczyzny postaci.
nr 11 z 2011 s. 288, cena: 28 zł nr12 z 2013, s. 284, cena: 28 zł nr 13 z 2015, s. 312, cena: 28 zł nr 14 z 2017, s. 290, cena: 28 zł
* * *
Kłodzko w średniowieczu
Kłodzko 2009, s. 72, cena: 17 zł
W grudniu 2009 r. kłodzkie muzeum wydało kolejną publikację poświęconą historii miasta – przewodnik po wystawie Kłodzko w średniowieczu. Odnalezienie śladów kłodzkiego średniowiecza podczas prac nad wystawą nie było zadaniem łatwym; wymagało przeprowadzenia wielu kwerend i przeszukania ogromnej liczby źródeł. Uznaliśmy, że po rocznym pokazie wystawy, zebrany przez nas materiał nie powinien zostać zarchiwizowany w zakamarkach muzeum i że warto wszystkie zebrane elementy, całą włożoną pracę w ich wyszukanie, zachować w formie zwartego tekstu – popularnonaukowego kompendium o kłodzkim średniowieczu, a raczej o jego znanych nam aspektach. Publikację – stanowiącą przewodnik po wystawie – zadedykowano wszystkim miłośnikom epoki średniowiecza. Autorki – Barbara Frydrych i Krystyna Oniszczuk-Awiżeń – przedstawiły w niej najważniejsze problemy poruszane na ekspozycji, ilustrując je bogato zdjęciami prezentującymi cenne i unikalne kłodzkie ślady gotyku.
Zagadnienia przedstawiono w następujących blokach tematycznych – Od grodu do miasta. Legendy i fakty, Klęski żywiołowe, Rozwój urbanistyczno-architektoniczny miasta, Sztuka, kultura,Dramatyczne wydarzenia kłodzkiego średniowiecza.Legendy i fakty oraz Życie codzienne kłodzczan podzielone na zagadnienia: 1.Mieszczanie kłodzcy, 2.Władza, sądownictwo, bezpieczeństwo, 3. Wykształcenie kłodzczan, 4. Rzemiosło, handel i inne zajęcia kłodzczan, 5.Warunki życia: koszty utrzymania, dom i jego wyposażenie, jedzenie, ubranie.
Poruszone wątki zostały zilustrowane nie tylko fotografiami obiektów prezentowanych na ekspozycji, ale również takich, których pokazać nie mogliśmy – elementów zachowanej średniowiecznej architektury w Kłodzku oraz zabytków, których wypożyczenia nie były możliwe.
Wydawnictwo jest kolorowe, bogato ilustrowane, formatu A4. Zawiera wprowadzenie i krótkie omówienia w językach angielskim i niemieckim oraz obszerne wskazówki bibliograficzne.
Publikacja, wydana w nakładzie 1000 egzemplarzy, została częściowo dofinansowana przez Zarząd Województwa Dolnośląskiego i Zarząd Powiatu Kłodzkiego.
Barbara Frydrych
* * *
Żywot Arnośta z Pardubic według Walentego Krautwalda,
Kłodzko 2009, s. 144, cena: 15 zł
Wszystkim zainteresowanym dziejami Kłodzczyzny polecamy wydane w tym roku przez muzeum nieznane dotychczas źródło, powstałe na początku epoki nowożytnej, a mianowicie biografię Arnošta z Pardubic, napisaną przez pochodzącego z Nysy humanistę – Walentego Krautwalda (1490-1545), notariusza w kancelarii wrocławskiego biskupa Jana Turzona.
Ta ciekawa praca została udostępniona w języku łacińskim i czeskim już w 1997 r., dzięki studiom badaczy czeskich nad rękopisem biografii, znajdującym się w zbiorach Biblioteki Watykańskiej. Zdeňka Hledíková i Jana Zachová dokonały wówczas opracowania i tłumaczenia tego dzieła, wydania zaś podjęło się Muzeum Wschodnioczeskie w Pardubicach wraz z pardubickim oddziałem Klubu Historycznego. W oparciu o tę pracę powstało polskie tłumaczenie żywota, mocno związanego z Kłodzkiem i tu spoczywającego Arnošta. Tłumaczenia tekstu łacińskiego dokonał Antoni Misiaszek, wstęp i obszerne przypisy opracował Zdzisław Szczepaniak.
Życie i dorobek tej ważnej dla Czech i Kłodzczyzny postaci są w Polsce raczej mało znane. Inaczej przedstawia się to na ziemi kłodzkiej, gdzie o pierwszym arcybiskupie praskim przez całe wieki doskonale pamiętano. Przybyła tu po 1945 r. ludność polska stosunkowo szybko poznała i zaakceptowała dokonania tej osobowości. Kulminacyjnym momentem były, zorganizowane w latach 2003-2004 przez kłodzkie muzeum, wraz z muzeum w Pardubicach, kilkuletnie obchody mające upamiętnić osobę Arnošta. Przygotowano wówczas bogaty program imprez, zarówno na ziemi kłodzkiej, jak i w Czechach: wystawy, międzynarodową konferencję, konkursy, uroczyste koncerty. Wydano również szereg publikacji mających przybliżyć życie i dorobek tego fundatora i mecenasa sztuki, jak też epokę w której żył i w której tyle dokonał. Do grupy tych materiałów dołączyła teraz wspomniana publikacja. Oddając się lekturze poznamy życie i przymioty ducha arcybiskupa praskiego, który: „…zostawił liczne dowody dobroczynności i szczodrości”, który: „…jaśniał cudami i za życia, i po śmierci” i dzięki któremu: „… wiele dobrego zyskało Królestwo Czeskie z miastem Kłodzkiem i całą okolicą…”.
Jak podkreśla dr Wojciech Mrozowicz, mediewista, zasłużony badacz kroniki kłodzkich augustianów, autor przedmowy do wspomnianego żywota Arnošta: „mieszkańcy Kłodzka i ziemi kłodzkiej otrzymują (…) kolejne cenne źródło ilustrujące przeszłość swojej „ małej ojczyzny” i jednej z najwybitniejszych postaci, która nierozerwalnie wpisała się w jej dzieje – Arnošta z Pardubic”*.
* Cytaty pochodzą z prezentowanej publikacji – Żywot Arnošta z Pardubic według Walentego Krautwalda, Tłumaczenie Antoni Misiaszek, wstęp i przypisy Zdzisław Szczepaniak, opracowanie redakcyjne Irena Klimaszewska, Kłodzko 2009, ss. 107, 16 tabl.
- Kłodzko na dawnej karcie pocztowej, Kłodzko 2010, s.72, cena 35 zł
- Zdroje ziemi kłodzkiej na dawnej karcie pocztowej, Kłodzko 2016, s. 72, cena 35 zł
- Atrakcje turystyczne ziemi kłodzkiej na dawnej karcie pocztowej, Kłodzko 2019, s. 100, cena 35 zł
- Marianna Orańska a Ziemia Kłodzka, Kłodzko 2010, s.116, cena: 18 zl
- Kłodzko w średniowieczu, Kłodzko 2009, s.72, cena: 17 zl
- Oblicze miasta, Kłodzko 1986, s. 100, cena: 1,20 zł
- Nasze drogi do małej ojczyzny- rodzinne wspomnienia mieszkańców ziemi kłodzkiej, Kłodzko 2008, s.80, cena: 10 zł
- Michał Klahr Starszy, Kłodzko 1992, s. 48, cena: 4,50 zł
- Grafika i malarstwo pejzażowe na Ziemi Kłodzkiej w XX stuleciu, Kłodzko 1999, s.14, cena: 5 zł
- Monograficzne opracowanie historii miasta pt. Kłodzko – dzieje miasta (praca zbiorowa pod red. R. Gładkiewicza),
Kłodzko 1998, s. 272, il. 231, cena: 60 zł